Profilaktyka kardiologiczna

Żyjemy w ciekawych, ale trudnych czasach. Dużo pracujemy, mamy mało wolnego czasu, niezbyt często myślimy o własnym zdrowiu, zapominamy o ruchu i zdrowym odżywianiu.

Widzimy coraz więcej ludzi z nadwagą, wielu z naszych znajomych ma nadciśnienie, cukrzycę, chorobę wieńcową lub są po zawale. Okazuje się, że niektóre problemy dotyczą nas samych lub naszych bliskich.

Nie chcemy chorować, korzystamy z porad lekarskich, przyjmujemy przepisane leki – bardzo ważne, żebyśmy robili to systematycznie.

Profilaktyka kardiologiczna

Poniżej przedstawimy zalecenia, które można nazwać dekalogiem kardiologicznym.

1. Nie pal, ponieważ nikotyna zwiększa ryzyko miażdżycy, choroby wieńcowej, zawału serca i nowotworów.
2. Unikaj nadmiaru alkoholu, a jeśli czasem sięgniesz po kieliszek, wybierz czerwone wino.
3. Odżywiaj się zdrowo, jedz mniej tłuszczów zwierzęcych, mięsa i słodyczy, a więcej ryb, owoców i warzyw.
4. Zwiększ aktywność ruchową, korzystaj z roweru, biegaj, uprawiaj nordic walking. Najważniejsze, żeby rodzaj sportu ci odpowiadał i sprawiał przyjemność.
5. Zważ się. Jeśli masz nadwagę, spróbuj sobie z nią poradzić, jednak nie spiesz się – ważne jest, żeby redukcja wagi była trwała, a nie szybka.
6. Nie osiągaj sukcesów za wszelką cenę, poszukaj radości także poza pracą.
7. Spróbuj radzić sobie ze stresem, a gdy masz trudności, poradź się psychologa.
8. Zbadaj poziom cholesterolu i cukru.
9. Często mierz ciśnienie tętnicze, a gdy jest podwyższone, skorzystaj z porady lekarza.
10. Skorzystaj z badań kardiologicznych, gdy masz dolegliwości.

Nadciśnienie tętnicze – „cichy zabójca”

Nadciśnienie tętnicze to powszechna choroba. Cierpi na nią 8 milionów osób w Polsce. Bardzo wiele z nich o tym nie wie, ponieważ nie daje najczęściej objawów. Wystarczy zmierzyć ciśnienie, aby otrzymać pierwszą informację.

Nadciśnienie rozpoznajemy, gdy wartość pomiaru jest równa lub przekracza 140/90 mmHg. Pierwsza wartość oznacza ciśnienie skurczowe, druga rozkurczowe.

Leczenie nadciśnienia to nie tylko leki, potrzebna jest odpowiednia dieta, aktywność fizyczna, rezygnacja z palenia, czy redukcja masy ciała – jest to tak zwane leczenie niefarmakologiczne.

Istnieje wiele leków na nadciśnienie, ale leczenie wymaga cierpliwości ze strony pacjenta – czasem trzeba lek zamienić, zwiększyć dawkę lub dodać następny.

Co natomiast powinieneś zrobić sam?

1. Mierz ciśnienie przy różnych okazjach i zapisuj jego wartości.
2. Nie odstawiaj leków po obniżeniu ciśnienia, ponieważ wymaga ono stałego leczenia.
3. Nie pal papierosów, ponieważ sprzyjają rozwojowi miażdżycy i nadciśnienia.
4. Odżywiaj się prawidłowo – jedz mniej, nie dosalaj, unikaj cukru i tłuszczów zwierzęcych.
5. Zwiększ aktywność fizyczną.
6. Nie bój się choroby i próbuj radzić sobie ze stresem.

Nadwaga i otyłość – choroba czy defekt kosmetyczny?

Wszyscy ruszamy się dziś mniej, ponieważ korzystamy z osiągnięć cywilizacji w postaci samochodów, samolotów czy metra. Coraz tańsza i łatwiej dostępna jest żywność, stąd jemy więcej, ale nie zawsze zdrowo.

Zachowanie odpowiedniej sylwetki zależy od bilansu energii przyjmowanej (jedzenie) i wydatkowanej (głównie ruch). Nadwaga lub otyłość szkodzą, ponieważ osoby z nadmierną masą łatwiej się męczą, mają gorszą kondycję, częściej chorują na serce, nadciśnienie czy cukrzycę.

Jak ocenić czy ma się nadwagę? Wskaźnikiem jest tak zwany index masy ciała, w skrócie BMI, który oblicza się przez podzielenie wagi w kilogramach przez wzrost w metrach do kwadratu.

Dla przykładu waga wynosi 70 kilogramów, wzrost 160 cm, więc BMI wyliczmy dzieląc 70 przez 1,6 x 1,6 (70/1,6×1,6) – tu wynosi ono 27,3, co oznacza nadwagę.

Waga prawidłowa mieści się w granicach 18 do 25, jeśli wynosi 25 do 30 oznacza, że masz nadwagę, BMI przekraczające 30 świadczy o otyłości.

Innym wskaźnikiem jest obwód brzucha na wysokości pępka. Jeśli u kobiety obwód wynosi powyżej 88 cm, a u mężczyzny 102 cm mamy do czynienia z tak zwaną otyłością brzuszną, która sprzyja miażdżycy. Według innych wymiary te nie powinny przekraczać 80 cm u kobiet a 94 cm u mężczyzn.

Leczenie otyłości i nadwagi jest trudne, ponieważ wymaga cierpliwości i samozaparcia, czasem pomocy dietetyka czy psychologa. Leczenie to przede wszystkim zmiana sposobu żywienia (mniejsza ilość kalorii) i zwiększenie aktywności fizycznej.

Lepiej chudnąć wolno, ale systematycznie. Ważne jest to, że nadwaga i otyłość to choroby, które można leczyć.

Cholesterol – główny winowajca?

O cholesterolu mówi się często i bardzo nieprzychylnie. Wiemy, że jego nadmiar sprzyja chorobom serce i naczyń, zawałom i udarom mózgu.

W organizmie człowieka występują różne rodzaje cholesterolu, czyli tak zwane frakcje – zła: LDL, która odkłada się w ścianie naczyń zapoczątkowując miażdżycę i dobra: HDL, która zbiera cholesterol z naczyń i odprowadza go do wątroby. Mamy jeszcze inne cząstki tłuszczowe tak zwane trójglicerydy, które również szkodzą i trzeba z nimi walczyć.

U osób z chorobami serca, czy cukrzycą ważne jest oznaczenie frakcji cholesterolu, ponieważ u nich poziom LDL cholesterolu powinien być w granicach 70-100 mg%. Jeśli nie wystarcza dieta czy zmiana stylu życia, konieczne są leki. 

Aktywność fizyczna – czy naprawdę może pomóc?

W dawnych czasach człowiek ciężko pracował, aby po tym wysiłku zjeść posiłek. Dziś człowiek po spożyciu często obfitego obiadu siada przed telewizorem lub komputerem. A przecież można iść na spacer, na basen lub rower. Ważne, by aktywnego spędzania czasu uczyć dzieci, gdyż czym skorupka za młodu nasiąknie, tym na starość trąci.

Aktywność fizyczna zabezpiecza przed upośledzeniem stanu zdrowia. Między innymi problem chorób serca zmniejszyłby się znacząco, gdyby ludzie więcej się ruszali. Duża liczba starszych ludzi utrzymywałaby możliwość niezależnego życia o wiele lat dłużej. Ważne jest, aby żyć nie tylko dłużej, ale również lepiej i samodzielnie.

Regularny wysiłek obniża poziom całkowitego cholesterolu i podwyższa poziom dobrego cholesterolu, obniża ciśnienie tętnicze, poprawia kondycję i nastrój, ułatwia odchudzanie, zmniejsza zapotrzebowanie na leki (na przykład na insulinę).

Warto pamiętać, że:

1. brak odpowiedniego wysiłku fizycznego jest czynnikiem ryzyka choroby wieńcowej, cukrzycy a nawet niektórych nowotworów
2. regularna aktywność fizyczna powinna uwzględniać stan zdrowia i możliwości osoby
3. ważne, by wybierać takie formy wysiłku, który się lubi, a u osób chorych wyeliminować elementy rywalizacji
4. najlepsze efekty daje powtarzanie aktywności fizycznej przez większość (najlepiej przez wszystkie) dni tygodnia
5. zalecany czas trwania sesji treningowej wynosi 30 minut (może to być kilka krótszych sesji o łącznym czasie 30 minut)
6. lepiej iść na spacer niż siedzieć przed telewizorem
7. brak czasu na wysiłek to wymówka.

Nikotyna szkodzi na pewno

Palenie tytoniu szkodzi sercu, naczyniom, zwiększa ryzyko miażdżycy i chorób nowotworowych.  Walka z nałogiem jest trudna, wymaga silnej woli, cierpliwości i wsparcia bliskich.

Rozmawiaj z lekarzem na ten temat. Być może potrzebne będą leki pomocne w rzuceniu nałogu.

Co jeść, żeby być zdrowym?

Jest to chyba najtrudniejszy temat, ponieważ jedzenie dla wielu osób to przyjemność. Ale możesz i powinieneś wiele zmienić, ponieważ nieprawidłowe odżywianie jest jednym z najważniejszych czynników zagrażających naszemu zdrowiu.

Przede wszystkim jedzmy mniej, nauczmy się liczyć kalorie, a w sklepie nauczmy się czytać skład produktów na opakowaniu. Wybierajmy produkty nisko tłuszczowe, bogate w błonnik i witaminy, o niskiej zawartości cukru i soli.

Przeciętny polski jadłospis zawiera zbyt dużo tłuszczów zwierzęcych. Zamiast nich zaleca się spożywanie tłuszczów roślinnych, przy czym oliwę z oliwek i olej rzepakowy można jeść na surowo, jak i do smażenia, zaś olej sojowy i słonecznikowy powinny być spożywane na surowo.

Zasady zdrowego żywienia

1. Wybieraj mleko i produkty mleczne z niską zawartością tłuszczu, unikaj tłustych serów białych i żółtych.
2. Staraj się wykrawać tłuszcz z mięsa i usuwać skórę z drobiu (pod nią jest najwięcej tłuszczu).
3. Zamiast mięsa wieprzowego kupuj drób, cielęcinę i ryby.
4. Śmietanę do zupy zastąp mlekiem.
5. Nie jedz frytek i chipsów – zawierają dużo tłuszczu i soli.
6. Pij kawę i herbatę bez cukru.
7. Staraj się jeść węglowodany złożone typu kasze, makarony, płatki i ziemniaki, zamiast ciastek, cukierków czy czekolady.
8. Już od śniadania jedz owoce, warzywa, surówki.
9. Kupuj ciemne pieczywo, najlepiej z ziarnami.
10. Fasola i nasiona roślin strączkowych są zdrowe i mogą smakować lepiej niż mięso.
11. Witaminy są niezbędnym składnikiem diety, ponieważ organizm ich sam nie wytwarza. Znajdują się przede wszystkim w owocach, warzywach i olejach roślinnych.