Układ moczowy człowieka składa się z nerek, moczowodów, pęcherza moczowego i cewki moczowej. Pomiędzy pęcherzem moczowym a cewką moczową znajduje się mięsień zwany zwieraczem pęcherza moczowego. ZUM jest jedną z najczęstszych chorób dotykających człowieka.
U niektórych ludzi nawraca mimo prawidłowego leczenia. Częściej chorują kobiety – co druga kobieta przynajmniej raz w życiu przechodziła nasilone ZUM. U dzieci także jest to często rozpoznawana choroba. W wieku niemowlęcym częściej chorują chłopcy, później dziewczynki.
Co jest przyczyną występowania ZUM?
Przyczyną ZUM może być wiele bakterii, ale 75-90% jest powodowane przez Escherichia coli (w skrócie E.coli). Bakteria ta zasiedla głównie jelito, ale wykazuje też predyspozycje do zakażania dróg moczowych przez krocze i cewkę moczową.
Czynniki sprzyjające zachorowaniu
Częściej na ZUM zapadają kobiety ze względu na budowę cewki moczowej, która jest krótka, szeroka i prosta. Inne powody to:
- zaniedbania higieniczne (wtedy większa obecność bakterii jelitowych w okolicy krocza)
- podjęcie aktywności seksualnej (podrażnienie okolicy ujścia cewki moczowej)
- częste korzystanie z publicznych kąpielisk
- u dzieci siedzenie na zimnym podłożu, w piaskownicy, czy przemoczona bielizna
- kamica dróg moczowych
- refluks pęcherzowo-moczowodowy
- zaburzenia neurologiczne utrudniające oddawanie moczu
- cukrzyca
- zaburzenia odporności
- ciąża.
Objawy zakażenie układu moczowego
Objawy ZUM u dorosłych:
- pieczenie lub ból w okolicy cewki moczowej
- potrzeba częstego oddawania moczu
- ból w dole brzucha lub okolicy lędźwiowej
- może wystąpić gorączka, nudności, brak apetytu.
Objawy ZUM u dzieci:
- brak apetytu
- słabe przybieranie na wadze
- niewyjaśnione stany podgorączkowe
- luźniejsze stolce, niespecyficzne bóle brzucha
- moczenie nocne
- zaburzenie koncentracji.
Jak pobrać mocz do badania?
Mocz do badania powinien być pobrany po dokładnym podmyciu i wysuszeniu krocza.
Nie łapiemy pierwszych wypływających porcji moczu, ponieważ mogą one zawierać bakterie fizjologiczne z dolnej części dróg moczowych – pobieramy tzw. strumień środkowy.
Jak zapobiegać zakażeniu układu moczowego?
Zapobieganie chorobie i jej nawrotom jest równie ważne jak samo leczenie. Pacjenci narażeni na nawroty zakażenia powinni starać sie wzmacniać naturalne mechanizmy obronne dróg moczowych poprzez:
- spożywanie dużej ilości płynów – duże ilości moczu w naturalny sposób spłukują i odkażają drogi moczowe
- dbałość o higienę intymną
- dostarczanie organizmowi witaminy c – zakwasza mocz
- spożywanie żurawiny – oprócz zakwaszania działa specyficznie na E.coli
- kąpiel – raczej pod prysznicem zamiast w wannie pełnej wody.
Redakcja merytoryczna artykułu: lek. med. Urszula Marciniak