Jak uniknąć błędów w zwalczaniu gorączki?
Za temperaturę prawidłową uznać należy 37ºC przy pomiarze w ustach, 37,6ºC – w odbycie, 36,6ºC – pod pachą. W przypadku pomiaru w uchu wysokość temperatury prawidłowej należy sprawdzić w dołączonej instrukcji.
Co to jest gorączka?
Jest to reakcja obronna organizmu, w czasie której wytwarza on substancje zwalczające infekcję. Temperatura między 37,2 a 38°C to stan podgorączkowy, wymagający obserwacji dziecka. Temperatura między 38 a 38,5°C to umiarkowana gorączka, dziecko należy chłodzić lub podać lek przeciwgorączkowy. Temperatura powyżej 38,5°C to wysoka gorączka, wymagająca podania leków przeciwgorączkowych. Temperatura powyżej 40°C wymaga pomocy lekarskiej.
Objawy gorączki:
- rumień, zarumienienie
- lepka, spocona skóra
- płacz, niepokój
- uczucie zmęczenia, apatia
- uczucie zimna, dreszcze
- bóle głowy, inne bóle
- suchość śluzówek
- drgawki gorączkowe
Jak właściwie zmierzyć temperaturę?
Ważne jest, aby termometr był sprawny, odpowiednio dobrany do dziecka. Przed użyciem nowego termometru należy uważnie zapoznać się z instrukcją obsługi, aby pomiar wykonać prawidłowo.
Temperatury nie należy mierzyć:
- bezpośrednio po wypiciu gorących napojów
- gdy dziecko płacze
- po wysiłku fizycznym
- w otoczeniu, które jest przegrzane
- po odbytej kąpieli.
Gdzie można mierzyć temperaturę?
- w przewodzie słuchowym – jest to pomiar z wykorzystaniem podczerwieni, pozwala szybko uzyskać wynik,
- w ustach – należy poczekać 30 minut od ostatniego posiłku lub napoju. Pomiar jest trudny przy zatkaniu nosa i silnym kaszlu, ponieważ dziecko nie jest w stanie wystarczająco długo przytrzymać termometr nie otwierając ust,
- w odbycie – u małych dzieci najpewniejszy sposób pomiaru,
- pod pachą – pomiar wygodny i niekrępujący dla dziecka, ale mniej dokładny.
Czy każde pojawienie się gorączki wymaga interwencji lekarza?
Odpowiedź zależy od wieku dziecka i objawów towarzyszących. Na pewno pilnej konsultacji wymaga noworodek czy młode niemowlę.
Sama gorączka lub gorączka z niewielkimi objawami, trwająca nie dłużej niż 3 dni, może być obniżana bez konsultacji lekarza.
Starsze niemowlęta i małe dzieci powinien zbadać lekarz, gdy gorączce towarzyszą niepokojące objawy, takie jak:
- całkowita odmowa jedzenia i picia
- duszność
- kaszel
- wymioty
- ostra biegunka
- apatia lub znaczne pobudzenie
- silny ból głowy
- zaburzenia świadomości
Jak obniżać gorączkę?
Można ją obniżać metodami fizykalnymi, tzn. zimne okłady, kąpiele w wodzie o 1 stopień chłodniejszej niż temperatura dziecka, zwiększenie ilości płynów. Można podać lek przeciwgorączkowy.
Bardzo ważne jest pojenie dziecka w czasie gorączki, ponieważ utrata wody następuje wskutek pocenia się i wzrastającej liczby oddechów.
W infekcjach dróg oddechowych lekiem pierwszego rzutu jest ibuprofen, jeśli występuje biegunka zaleca się raczej paracetamol. Ibuprofen jest lekiem przeciwgorączkowym, przeciwbólowym i przeciwzapalnym, który można podawać co 6-8 godzin w dawce zależnej od wagi dziecka, tak aby nie przekroczyć zalecanej dawki dobowej.
Jeśli wydalanie wody przewyższa jej podaż, może dojść do odwodnienia. W większości sytuacji ma ono przebieg łagodny i udaje się je wyrównać drogą doustną. Kiedy jednak objawy ulegają nasileniu (suchość śluzówek, zapadnięte gałki oczne, zapadnięte ciemię), konieczne staje się nawadnianie dożylne.
Gorączka poszczepienna
Dość często po szczepieniach występuje przejściowa gorączka. Szczepionka zawiera niewielkie ilości drobnoustrojów i wywołuje reakcje układu odpornościowego. Tego typu gorączka trwa zwykle kilka godzin. Dziecko może być rozdrażnione i odczuwać ból. W takiej sytuacji można podać lek przeciwgorączkowy.
Drgawki gorączkowe
Drgawki gorączkowe występują u pewnej grupy dzieci od 6. miesiąca do 5. roku życia, pojawiają się głównie w czasie narastania gorączki, są krótkotrwałe i najczęściej ustępują samoistnie. Ze względu na niebezpieczeństwo ewentualnego niedotlenienia mózgu, wystąpieniu drgawek należy zapobiegać.
Najczęściej popełniane błędy w zwalczaniu gorączki u dzieci
Najczęstszym błędem jest oczekiwanie z podaniem kolejnej dawki do momentu, aż gorączka wzrośnie. W tym czasie gorączka może jeszcze bardziej wzrosnąć. Lek powinno się podawać regularnie (np. ibuprofen co 6-8 godzin) i w dawce odpowiedniej do masy ciała dziecka.
Błędem jest sięganie po preparaty dla dorosłych, ponieważ dzielenie leku nie zapewnia adekwatnej dawki. Często rodzice nie chcąc zaszkodzić dziecku, podają lek w dawkach mniejszych od zalecanych, co powoduje, że lek nie jest skuteczny.