Grypa to ostra choroba zakaźna układu oddechowego wywołana zakażeniem wirusem grypy. Przenosi się pomiędzy ludźmi drogą kropelkową np. podczas kichania czy kaszlu.
W większości przypadków powoduje obłożną chorobę, której mogą towarzyszyć powikłania, zdarzają się też przypadki śmierci, szczególnie u osób starszych, dzieci i obciążonych dodatkowymi poważnymi chorobami.
Rodzaje wirusa grypy
Występują trzy rodzaje wirusa grypy A, B, C. Wirusy A i B są przyczyną ciężkich zachorowań, typ C powoduje lżejszy przebieg i nie wywołuje epidemii.
- Wirus A występuje u ludzi, zwierząt (np. świń), ptaków. Rezerwuarem tego wirusa jest ptactwo wodne.
- Wirus B występuje tylko u ludzi.
- Wirus C występuje u ludzi i świń.
Duża zmienność genetyczna wirusa prowadzi do powstania co kilkadziesiąt lat bardzo groźnych szczepów. Rodzaj A najczęściej powoduje epidemie i pandemie.
Najbardziej zjadliwa grypa pojawiła się po I wojnie światowej i pochodziła od ptaków. Był to szczep H1N1, który wywołał pandemię zwaną grypą Hiszpanką trwającą dwa lata.
Rozwój odporności i szczepienia przyczyniły się do ograniczenia rozwoju grypy pod koniec XX wieku.
Objawy grypy
Grypa rozpoczyna się najczęściej gwałtownie i od początku towarzyszą jej ostre objawy w odróżnieniu od przeziębienia, w którym dolegliwości pojawiają się stopniowo. W przeziębieniu występuje nieżyt nosa (katar), który nie jest typowym objawem grypy. Okres najbardziej nasilonych objawów to około 3-4 dni, wydłużenie tego okresu jest w skazaniem do wizyty lekarskiej.
Jakie są objawy grypy?
- Wysoka gorączka, nawet do 39-41 stopni, która stopniowo spada. Jeśli jednak gorączka na krótki czas obniży się, a potem szybko wzrośnie, może to wskazywać na pojawienie się nadkażenia bakteryjnego. U niemowląt i małych dzieci gorączka narasta bardzo gwałtownie i mogą wystąpić drgawki majaczenia czy biegunka i wymioty. U ludzi starszych może dojść do przyspieszenia akcji serca.
- Dreszcze.
- Bóle mięśniowe, kostno-stawowe mogą być bardzo silne, najczęściej pojawia się „łamanie w kościach”.
- Ból głowy o dużej intensywności, może towarzyszyć mu ból oczu i światłowstręt.
- Ból gardła i suchy kaszel – męczący, czasem napadowy i trudny do opanowania.
- Uczucie wyczerpania i ogólnego rozbicia, może trwać jeszcze przez 2-3 tygodnie od ustąpienia infekcji.
- Brak apetytu.
Większość pacjentów wraca do zdrowia w ciągu od jednego do dwóch tygodni. Niestety może też dojść do powstania powikłań.
Powikłania po grypie
Powikłania po grypie ze strony układu oddechowego
- zapalenie zatok
- zapalenie krtani
- zapalenie oskrzeli
- zapalenie płuc
- zaostrzenie POCHP
- zainicjowanie astmy oskrzelowej
Powikłania po grypie ze strony układu krążenia
- zapalenie mięśnia sercowego
- zapalenie osierdzia
- nagły zgon
- dekompensacja przewlekłej niewydolności krążenia
Powikłania po grypie ze strony ośrodkowego układu nerwowego
- splątanie, nasilenie zmian otępiennych
- drgawki
- zapalenie mózgu i opon mózgowych
Powikłania po grypie ze strony innych narządów
- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie mięśni
- ostra niewydolność nerek
- zapalenie spojówek
- zaostrzenie chorób przewlekłych np. cukrzycy
Metodą zapobiegania zachorowaniu na grypę są profilaktyczne szczepienia ochronne.
Redakcja merytoryczna artykułu: lek. med. Urszula Marciniak