Dyskopatia lędźwiowa i jej leczenie
Dyskopatia – to popularne określenie zawiera w sobie wiele nieścisłości. W tej szerokiej definicji mieści się bowiem wiele patologii kręgosłupa i zespołów objawów.
Uściślijmy więc, że to, z czym mamy do czynienia najczęściej, to przepuklina jądra miażdżystego dysku z radikulopatią, czyli objawami drażnienia i/lub uszkodzenia korzenia nerwowego. Wówczas spotykamy się z rwą kulszową – bólem promieniującym od okolicy krzyżowej przez pośladek i wzdłuż bocznej powierzchni nogi do łydki, a niekiedy do kostki bocznej, stopy czy nawet palców stopy. Nieco rzadziej mamy do czynienia z rwą udową – bólem promieniującym od okolicy lędźwiowej do biodra, pachwiny i przedniej powierzchni uda. Są to tzw. objawy korzeniowe, które towarzyszą niektórym bardzo często spotykanym bólom okolicy lędźwiowo-krzyżowej.
Jak diagnozowana jest dyskopatia?
Pojawienie się tych objawów i wielotygodniowe ich utrzymywanie się mimo leczenia farmakologicznego oraz fizykoterapii sugeruje obecność „mechanicznego” ucisku korzenia nerwowego – dyskopatii. Obecnie podstawową diagnostyki przy podejrzeniu dyskopatii lędźwiowej jest rezonans magnetyczny. Badanie pozwala nie tylko na ocenę wielkości i umiejscowienia ewentualnej przepukliny dysku, ale także na ocenę stopnia zwyrodnienia dysków, obecność innych schorzeń w obrębie kanału kręgowego, zwyrodnienia stawów kręgosłupa itp.
Stwierdzenie przepukliny dysku, która może być opisana w badaniu jako „wypuklina”, „ekstruzja”, „protruzja” czy „sekwestracja” (nazwy różnych rodzajów przepuklin), nie jest równoznaczne z koniecznością leczenia operacyjnego kręgosłupa. Mało tego, większość tego typu zmian leczy się z powodzeniem nieoperacyjnie z wykorzystaniem farmakoterapii, fizykoterapii i kinezyterapii. Manipulacje na kręgosłupie mogą być jedną z opcji w uwolnieniu chorego od objawów rwy kulszowej czy udowej.
Kiedy zalecana jest operacja kręgosłupa?
W przypadku braku skuteczności leczenia zachowawczego, trwającego przynajmniej 6 tygodni, ale nie więcej niż 6 miesięcy (zalecenia Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa), choremu powinno być zaproponowane leczenie operacyjne. Podstawową metodą operacyjną jest tzw. discektomia polegająca na usunięciu wypadniętych lub wypuklonych fragmentów jądra miażdżystego dysku z dostępu tylnego między łukami sąsiadujących kręgów.
Nie ma powodu, by straszyć chorych operacją. Ryzyko operacyjne podawane w dobrych, rzetelnych opracowaniach klinicznych jest małe i wynosi mniej niż 1% dla uszkodzenia korzenia nerwowego, infekcji rany, uszkodzenia naczyń i 1–8% dla uszkodzenia opony z wyciekiem płynu mózgowo-rdzeniowego.
Możliwe jest również wystąpienie tzw. nawrotowej przepukliny dysku w miejscu już operowanym, dodajmy – dobrze zoperowanym. Wynika ono z powstającego przy wypuklaniu się dysku i poszerzanemu w czasie operacji rozerwaniu pierścienia dysku. Częstość tego zjawiska szacuje się na około 5–7%.
Wszystkie powyższe informacje mają swoje podstawy naukowe w dużych, dobrych badaniach naukowych zebranych w zalecenia NASS (Amerykańskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa) z 2014 roku i w stanowisku Polskiego Towarzystwa Chirurgii Kręgosłupa opublikowanym w 2016 roku.